WIRUS ZESPOŁU ROZRODCZO-ODDECHOWEGO ŚWIŃ (PRRSV)
PRRS charakteryzuje się zaburzeniami reprodukcji u loch i chorobami układu oddechowego u świń w każdym wieku, co prowadzi do ogromnych strat finansowych w przemyśle trzody chlewnej.
Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) wywoływany przez wirusa PRRSV jest bez wątpienia jednym z głównych problemów dla lekarzy weterynarii i hodowców trzody chlewnej na całym świecie. Jak sama nazwa wskazuje, PRRS objawia się przede wszystkim zaburzeniami reprodukcyjnymi u loch i chorobami układu oddechowego u świń w każdym wieku, co prowadzi do ogromnych strat finansowych w produkcji świń. Objawy kliniczne choroby różnią się między stadami w zależności od zjadliwości wirusa i stanu odporności zwierząt.
KLUCZOWE FAKTY:
Niezwykle wysoki wskaźnik mutacji:
wciąż pojawiają się nowe szczepy wirusa
Szybkie rozprzestrzenianie się:
zdolność przemieszczania się wirusa drogą powietrzną na duże odległości, nawet do 9,1 km
Umożliwia działanie innym wirusom i bakteriom: naraża świnie na dodatkowe zakażenia
KLUCZOWE ZAGADNIENIA:
PRRSV ma niezwykle wysoki wskaźnik mutacji, czego konsekwencją są stale pojawiające się nowe szczepy i szeroki zakres objawów klinicznych obserwowanych w hodowlach trzody chlewnej na całym świecie.
Jedną z niezwykłych cech PRRSV jest jego szybkie rozprzestrzenianie się. Zdolność przemieszczania się wirusa drogą powietrzą na duże odległości może dochodzić do 9,1 km.
PRRSV jest czynnikiem wzmagającym działanie innych wirusów i bakterii, eksponując świnie na liczne dodatkowe infekcje i pogarszając przebieg kliniczny choroby.
SKUTKI
Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) jest jedną z najbardziej znaczących ekonomicznie chorób zakaźnych świń. Hodowcy ponoszą poważne straty finansowe, będące konsekwencją poronień, martwych urodzeń czy urodzeń słabych prosiąt, a także wysokiej śmiertelności przed odsadzeniem. PRRSV może także prowadzić do przedłużających się lub nawracających epidemii chorób układu oddechowego o nasilonym przebiegu w wyniku infekcji wtórnych, szczególnie w fazie odchowu i tuczu. Biorąc pod uwagę wszystkie negatywne czynniki, PRRS może zmniejszyć roczną produktywność stada o 15%.
Całkowity koszt strat produkcyjnych spowodowanych PRRS w stadach hodowlanych i tucznych świń w USA oszacowano na 664 mln USD rocznie. W Europie średnią całkowitą stratę przypisywaną PRRS oszacowano na 255 EUR na lochę na rok.
- Wpływ PRRS na zyski europejskich ferm wynosił średnio -19,1% i -41% w najgorszym analizowanym przypadku choroby.
- PRRS w stadach hodowlanych może skutkować średnią utratą 1,7 sprzedanych tuczników i 296 EUR na lochę.
- W przypadku tuczników przedłużenie czasu tuczu oszacowano na 14-30 dni, co daje od 7,50 do 15,00 USD dodatkowego kosztu przy każdej wprowadzonej do obrotu świni.
- W Polsce koszty związane z leczeniem i profilaktyką wzrosły o 60% w ciągu 12 miesięcy od wybuchu PRRS.
WPŁYW EKONOMICZNY
Oszacowano, że w Europie mediana całkowitej straty przypisywanej PRRS wyniosła:
255 EUR / lochę / rok
Wpływ PRRS na zyski europejskich ferm wynosił:
średnio -19,1%
i -41% w najgorszym przypadku chorobowym
PRRS w stadach hodowlanych może skutkować: średnią stratą 1,7 sprzedanych tuczników i 296 EUR na lochę
OBRAZ KLINICZNY CHOROBY
Zespół rozrodczo-oddechowy świń (PRRS) charakteryzują dwa objawy kliniczne: zaburzenia w rozrodzie i choroba układu oddechowego u świń niezależnie od ich wieku. W każdym przypadku przebieg kliniczny zakażenia PRRSV zależy od wieku, stanu ciąży zakażonej lochy/loszki, poziomu odporności zwierzęcia i zjadliwości wirusa.
Najczęstszym objawem klinicznym w stadach hodowlanych są zaburzenia w rozrodzie, w tym:
- późne poronienia
- przedwczesne porody
- wzrost liczby zmumifikowanych, martwo urodzonych lub słabych prosiąt, które padają wkrótce po porodzie
- choroba loch/loszek o ostrym przebiegu, charakteryzująca się letargiem, zmniejszonym apetytem i gorączką
- zwiększona śmiertelność przed odsadzeniem
- nieregularne nawroty rui
U tuczników infekcja PRRSV może objawiać się:
- ciężkim lub szybkim oddechem i/lub niewydolnością oddechową
- brakiem prawidłowego rozwoju
- letargiem, brakiem apetytu i gorączką
- plamistym zaczerwienieniem skóry (rumień)
- szorstką sierścią
- większą częstością występowania i nasilenia innych wtórnych infekcji dróg oddechowych i ogólnoustrojowych, takich jak Haemophilus parasuis, Pasteurella multocida lub Streptococcus suis.
Podczas sekcji można zaobserwować zapalenie płuc u świń dotkniętych PRRS. Płuca są dość sztywne, nie zapadają się (jak mokra gąbka) i mają cętkowany szaro-brązowy kolor zamiast prawidłowego różowego. Często występuje wtórne bakteryjne zapalenie płuc, które powoduje komplikacje i utrudnia interpretację zmian patologicznych.
DIAGNOZA
Ponieważ ciężkość przebiegu zakażenia PRRSV jest bardzo zróżnicowana – od braku objawów klinicznych po siejące spustoszenie epidemie, rozpoznanie PRRS oparte wyłącznie na objawach klinicznych może być skomplikowane. Objawy kliniczne ze współistniejącymi zmianami patologicznymi oraz historią zakażeń w stadzie mogą sugerować PRRS, jednak każde wstępne rozpoznanie należy potwierdzić badaniami laboratoryjnymi.
Diagnostyka laboratoryjna PRRS polega na:
1
Wykrywaniu przeciwciał metodą ELISA w celu określenia statusu PRRS w stadach. Testy serologiczne nie są jednak właściwą metodą diagnostyczną PRRS w stadach uprzednio zakażonych lub zaszczepionych, ponieważ dostępne obecnie nie pozwalają na rozróżnienie przeciwciał powstałych w wyniku początkowej infekcji, reinfekcji i szczepienia.
2
Wykrywaniu wirusa testami PCR celem oceny, czy zwierzę jest zakażone. Test można wykonać z różnych rodzajów próbek, w tym tkanek, płynów ustnych, wymazów z dróg oddechowych, nasienia itp.
3
Sekwencji genetycznej wirusa w celu jego scharakteryzowania – w ten sposób możliwe jest odróżnienie nowych zakażeń od wcześniejszych i pochodzących ze szczepionek.
KONTROLA
Podstawowe cele programów kontroli PRRS polegają na 1) unikaniu wprowadzania nowych szczepów PRRSV do stada; 2) minimalizowaniu przenoszenia i rozprzestrzeniania wirusa w gospodarstwie; 3) maksymalizacji odporności stada na PRRSV oraz 4) ograniczaniu strat z powodu wtórnych zakażeń. Aby osiągnąć powyższe cele, kontrola PRRS powinna opierać się na czterech różnych aspektach:
Główne narzędzia kontroli PRRSV to:
BIOASEKURACJA
Wdrożenie zewnętrznych protokołów bioasekuracji, aby uniknąć wprowadzania nowych szczepów do stada. Wdrożenie wewnętrznych protokołów bezpieczeństwa biologicznego, takich jak procedury McRebel, w celu zmniejszenia ryzyka rozprzestrzeniania się PRRSV w obrębie stad i między nimi.
WCZESNA DIAGNOZA I MONITOROWANIE
Właściwe wykorzystanie testów diagnostycznych do dokładnego określenia schematu przenoszenia wirusa w zainfekowanym systemie produkcyjnym fermy.
ZARZĄDZANIE STADEM
z naciskiem na zarządzanie loszkami remontowymi, dobre zasady hodowlane i prawidłowy przepływ zwierząt.
UODPORNIANIE
Czynne uodpornienie stad można przeprowadzić zarówno poprzez naturalną ekspozycję na wirusa terenowego, jak i/lub szczepienie.
Chcesz dowiedzieć się więcej o dostępnych narzędziach prewencyjnych do kontroli PRRS? Skonsultuj się z lekarzem weterynarii. Możesz również odwiedzić naszą stronę internetową poświęconą zintegrowanym rozwiązaniom przeciwko PRRS i pobrać aplikację – narzędzie, które łączy doświadczenia na temat PRRS z rozległą wiedzę naukową MSD Animal Health.
Jak może pomóc szczepienie przeciwko PRRSV?
- Poprawa wydajności reprodukcyjnej w stadach hodowlanych.
- Lepsze tempo wzrostu i poprawa ogólnej wydajności tuczników.
- Zmniejszona śmiertelność i wskaźniki brakowania.
- Mniejsze objawy kliniczne i zmiany chorobowe.
- Ograniczenie wydalania wirusa i zmniejszenie transmisji.
- Ograniczenie stosowania antybiotyków w zainfekowanych stadach.
Gdy hodowla zostanie ustabilizowana pod kątem zainfekowania PRRSV, następnym krokiem kontroli może być eliminacja wirusa. Zwalczenie PRRSV jest możliwe dzięki wdrożeniu różnych procedur zarządzania, takich jak likwidacja i repopulacja całego stada lub jego odizolowanie. Eradykację PRRSV należy rozważać jednak tylko wtedy, gdy lokalizacja i środki bezpieczeństwa biologicznego są wystarczające, aby zapobiec późniejszym ponownym zakażeniom.
Na Węgrzech występowanie zakażenia PRRSV i straty finansowe z nim związane doprowadziły w 2014 r. do uruchomienia Krajowego Programu Zwalczania PRRS. Efektem programu było wyeliminowanie pod koniec 2018 r. wirusa w populacji świń w 10 z 19 dotkniętych regionów. czyniąc go tym samym jednym z najbardziej udanych europejskich projektów eliminacji PRRS.
SPRAWDŹ JAK MOŻESZ
PRZECIWDZIAŁAĆ CHOROBIE
BĄDŹ NA BIEŻĄCO
Jeśli chcesz być na bieżąco z informacjami o chorobach oraz o naszych produktach, zarejestruj się.
CIEKAWOSTKI
Pierwszy przypadek PRRS, początkowo określanego jako „tajemnicza choroba świń” i „tajemniczy zespół rozrodczy”, został zgłoszony w Ameryce Północnej w połowie lat 80. XX wieku. Podobne objawy kliniczne rozprzestrzeniały się na inne kontynenty (Azję i Europę) do 1991 r.
Istnieją dwa rozpoznane typy PRRSV: PRRSV1 i PRRSV2. Oba są szeroko rozpowszechnione na całym świecie, w Europie jednak dominuje typ PRRSV1, podczas gdy PRRSV2 jest najbardziej rozpowszechniony w Ameryce i Azji.
Wiemy, że knury wydalają PRRSV w nasieniu, a zakażenie macior przez zakażone nasienie może nastąpić poprzez naturalne krycie lub sztuczne zapłodnienie.
POLECANA LITERATURA
- Done SH, Paton DJ, White MEC. Porcine reproductive and respiratory syndrome (PRRS): A review, with emphasis on pathological, virological and diagnostic aspects. Br Vet J. 1996;152(2): 153–174.
- Holtkamp DJ, Kliebenstein JB, Neumann EJ, Zimmerman JJ, Rotto HF, Yoder TK, Wang C, Yeske PE, Mowrer CL, Haley CA. Assessment of the economic impact of porcine reproductive and respiratory syndrome virus on United States pork producers. J Swine Health Prod 2013;21(2):72-84.
- Nieuwenhuis N, Duinhof TF, van Nes A. Economic analysis of outbreaks of porcine reproductive and respiratory syndrome virus in nine sow herds. Vet Rec. 2012;170(9):225.
- Pileri E and Mateu E. Review on the transmission porcine reproductive and respiratory syndrome virus between pigs and farms and impact on vaccination. Vet Res. 2016;47: 108.
- Renken C, Nathues C, Swam H, Fiebig K, Weiss C, Eddicks M, Ritzmann M, Nathues H. Application of an economic calculator to determine the cost of porcine reproductive and respiratory syndrome at farm-level in 21 pig herds in Germany. Porcine Health Manag. 2021;4;7(1):3.
- Szabó I, Molnár T, Nemes I, Abonyi T, Terjék Z, Bálint Á. PRRSV eradication on large-scale fattening pig farms in Hungary between 2014 and 2019. Acta Vet Hung. 2019; 67(4):529-542.
Pobierz infografikę
PL-NON-210700009