Rzekomy pomór drobiu (choroba Newcastle- ND) zagrożenie dla branży drobiarskiej występujące na całym świecie negatywnie wpływające na żywotność, wyniki produkcyjne brojlerów kurzych oraz powodujące zwiększone konfiskaty w zakładach ubojowych. Wystąpienie ND może także powodować ograniczenia w handlu międzynarodowym i straty w produkcji jaj. Szczepienia przeciwko wirusowi ND są skuteczne, ale tradycyjne, żywe szczepionki mogą wywoływać reakcje poszczepienne, zaś szczepionki inaktywowane stosowane u brojlerów mogą pogarszać wyniki produkcyjne. Dlatego zwalczanie ND wciąż pozostaje wyzwaniem dla branży drobiarskiej.
Przyczyny
Wirus rzekomego pomoru drobiu to RNA-wirus posiadający otoczkę, o jednoniciowym, niesegmentowanym genomie, należący do rodziny Paramyxoviridae. Roznosi się drogą kropelkową, zarówno przez układ oddechowy jak i pokarmowy.
Objawy kliniczne
Okres inkubacji wynosi 2-15 dni. Łzawienie i obrzęk wokół oczu są obserwowane w przypadku zakażenia szczepami lentogenicznymi. Kaszel, duszność i podwyższone upadki są powodowane przez szczepy mezogeniczne. Zakażenie może negatywnie wpływać na nieśność i jakość jaj (może pojawiać się depigmentacja skorupy). Może wystąpić także skręt szyi (torticolis), paraliż i krwawa biegunka. Wysoka zachorowalność i śmiertelność towarzyszy zakażeniu szczepami wiscerotropowymi welogenicznymi (vvNDV). Choroba występuje częściej w stadach ptaków utrzymywanych w celach hobbystycznych.
Dodatkowe informacje
Choroba podlegająca obowiązkowi zwalczania.
Jedna z najbardziej powszechnych, wysoce zaraźliwych chorób układu oddechowego drobiu
Wrażliwe są ptaki w każdym wieku
Wirus rzekomego pomoru drobiu może atakować ponad 230 gatunków ptaków
Wirus ten powszechnie występuje u ptaków w hodowli przyzagrodowej
Niewłaściwa bioasekuracja i praktyka produkcyjna mogą pomóc w rozprzestrzenianiu się choroby
Międzynarodowy transport ludzi, sprzętu i produktów drobiarskich
(patogenność wirusa u wrażliwych ptaków)
Wybroczyny w przedżołądku
Uszkodzenia jelit obserwowane są głównie przy zakażeniu szczepami wiscerotropowymi
Zapalenie worków powietrznych
Obszary martwicy w przedżołądku, jelitach, migdałkach jelit ślepych
Zapalenie tchawicy
Diagnostyka
Wstępna diagnoza może zostać postawiona na podstawie objawów klinicznych, zmian patologicznych czy wzrostu miana przeciwciał w badaniu serologicznym. Ostateczne potwierdzenie jest dokonywane na podstawie izolacji wirusa na zarodkach kurzych, dodatniego testu hemaglutynacji (HA), odczynu zahamowania hemaglutynacji (HI) z wykorzystaniem surowicy swoistej dla wirusa ND, czy testu immunofluorescencyjnego. Do reakcji krzyżowej najczęściej dochodzi z paramyksowirusem typu 3. Materiał do badań- wymazy z kloaki lub tchawicy.
Diagnostyka różnicowa: zakaźne zapalenie oskrzeli (IB), zakaźne zapalenie krtani i tchawicy (ILT), koryza, grypa ptaków, syndrom spadku nieśności (EDS-76′), choroby krwotoczne, zakaźne zapalenie mózgu i rdzenia (AI), encefalomalacja (niedobór witaminy E), zatrucia, zapalenie ucha środkowego/zapalenie kości czaszki, zakażenia pneumowirusowe.
Celem jest zapobieganie wystąpienia zakażenia u wrażliwych ptaków lub ograniczenie liczby wrażliwych ptaków poprzez szczepienia:
Na poziomie międzynarodowym: środki kontroli, zasady handlu, raportowanie przypadków choroby do organizacji międzynarodowych
Na poziomie krajowym: ograniczenia w handlu produktami drobiowymi, jajami i żywym drobiem, obowiązkowe wybicie stad zakażonych oraz usunięcie wszystkich przedmiotów, z którymi ptaki te miały kontakt oraz produktów pochodzących z tego stada, ograniczenia w przemieszczaniu i handlu ptakami na wyznaczonym obszarze, profilaktyczne szczepienie ptaków wokół ogniska choroby w celu ustanowienia strefy buforowej, zasady kwarantanny dla importu egzotycznych ptaków i gołębi
Na poziomie fermy: bioasekuracja, zasady postępowania na fermie, udokumentowany plan C&D, wprowadzenie okresu przestoju, stosowanie zasady wszystko pełne- wszystko puste
Szczepienie jednodniowych piskląt na wylęgarni metodą grubej kropli. Na obszarach gdzie występują wysoce wirulentne szczepy wirusa zaleca się na fermach brojlerów kurzych stosowanie wielokrotnych szczepień szczepionkami żywymi i inaktywowanymi. U ptaków długożyjących stosuje się wielokrotne szczepienie szczepionkami żywymi i inaktywowanymi. Przeważnie stosowane są szczepionki oparte na szczepie B1 lub LaSota. szczepionki wektorowe przeciwko ND lub szczepionki z podwójnym insertem są dostępne dla wylęgarni do podania metodą in ovo lub iniekcji podskórnej.
Straty ekonomiczne spowodowane chorobą Newcastle w ujęciu globalnym są ogromne, żaden inny wirus występujący u drobiu nie powoduje takich. Wirus choroby Newcastle powoduje większe starty dla światowej gospodarki niż jakikolwiek inny wirus występujący u zwierząt.
W krajach, w których ND występuje enzootycznie straty wynikają ze skutków choroby, odsetek śmiertelności może sięgnąć nawet 90-100%. Straty ekonomiczne wynikają także z konieczności rozszerzenia programu szczepień, wprowadzenia programów monitoringowych, obniżenia wyników produkcyjnych związanych z występowaniem reakcji poszczepiennych i konieczności ich leczenia. Poważny wpływ na wyniki ekonomiczne związany jest nie tylko z bezpośrednimi stratami obserwowanymi na fermie, ale także z trudnymi do określenia stratami wynikającymi z zakłóceń w produkcji i łańcuchu dostaw, poza tym wystąpienie choroby może negatywnie wpłynąć na wizerunek firmy. W krajach wolnych od rzekomego pomoru drobiu natomiast obserwuje się pogorszenie wyników produkcyjnych wynikające z występowania reakcji poszczepiennych po podaniu żywych, atenuowanych szczepionek przeciwko wirusowi ND.
Przykład: Integracja produkująca 1 milion brojlerów kurzych/tydzień o masie ciała 2 kg:
Wzrost śmiertelności o 1%= 241 000 $/rok
Opóźnienie w osiągnięciu odpowiednich przyrostów o 1 dzień= 134 cal/kg masy= 1 469 127 $/rok
konfiskaty lub odsetek upadków w transporcie rzędu 0,25%= 267 000 $/rok (G. Zavala)
W krajach rozwiniętych z uregulowaną branżą drobiarską, nie tylko występowanie ND jest bardzo kosztowne, ale także środki kontroli, wliczając szczepienia, stanowią dodatkowy koszt dla tego sektora produkcyjnego. Nawet kraje wolne od wirusa ND zwykle muszą się borykać z kosztami wielokrotnych badań w celu utrzymania statusu kraju wolnego i możliwości handlu. W wielu rozwijających się krajach wirus ND występuje endemicznie i dlatego stanowi istotny czynnik ograniczający rozwój komercyjnej hodowli drobiu i utworzenie powiązań handlowych. Wiele krajów polega na hodowli przyzagrodowej jako źródłu znacznej części spożywczego białka w formie jaj i mięsa, przeznaczonego w szczególności dla kobiet i dzieci.
PL-INX-210500003